Opcje realizacji projektu modelowego przygotowania, wdrożenia i monitoringu systemu segregacji odpadów na Politechnice Gdańskiej.

Stan obecny:

Politechnika Gdańska jest dużym obiektem, w którym generowane są duże ilości odpadów. Nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów. Wszystkie odpady są składowane na wysypisku komunalnym w Szadółkach. Ta metoda gospodarki odpadami jest uznawana (Dyrektywa Komisji Europejskiej) za ostatnią pośród możliwych.

Politechnika Gdańska to:

• 10 wydziałów
• ok. 3000 pracowników
• ok. 20 000 studentów
• ok. 20 budynków
• odpady - 100% składowane na wysypisku

Priorytety gospodarki odpadami komunalnymi:

Cele projektu:

• wdrożenie 'modelowego' systemu;
• powtórne wykorzystanie surowców (recykling odpadów);
• edukacja pracowników i studentów;
• monitoring funkcjonowaniu systemu;
• popularyzacja wyników działań.

Odbiorca działań:

• Pracownicy PG
• Studenci PG
• Władze PG

Uczestnicy:

• 1. Politechnika Gdańska (PG)
• 2. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku (WFOŚ)
• 3. Centrum Ochrony Środowiska przy PG (COŚ)
• 4. Przedsiębiorstwo Robót Sanitarno-Porządkowych (PRSP)
• 5. Parlament Studentów (PS)
• 6. Urząd Miasta (UM)
• 7. Miejski Zakład Utylizacyjny (MZU)
• 8. Polski Klub Ekologiczny (PKE)
• 9. Koło Naukowe Wydziału Inżynierii Środowiska (WIŚ)

Czas działań (przewidywany): listopad 2001 - 2002 (?)

Opis projektu:

Celem realizacji projektu jest przygotowanie, wdrożenie i monitoring efektów funkcjonowania selektywnej zbiórki odpadów w obiektach Politechniki Gdańskiej. Z założenia ma to być działanie które powinno być działaniem modelowym dla innych podobnych działań tego typu w Polsce.

Wdrożenie systemu selektywnej zbiórki odpadów będzie poparte szeroką akcją informacyjno-promującą mającą na celu zachęcenie osób przebywających na terenie PG do włączenia się do systemu segregacji.

Celem wdrożenia systemu jest więc zachęcenie pracowników (3000 osób) i studentów (20 tys. studentów) uczelni do stosowania segregacji na terenie uczelni. Dodatkowo ze względu na specyfikę miejsca celem projektu jest zachęcenie pracowników i studentów do stosowania segregacji odpadów we własnych domach- na terenie Gdańskich osiedli stoją pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów, podobne zestawy staną w IV kwartale 2001r. na terenie osiedli studenckich.

Jest to więc projekt mający na celu osiągnięcie konkretnych wyników w miejscu działania jak też cel edukacyjny, którego wyniku nie da się w sposób jednoznaczny zmierzyć.

Poniższy wykres przedstawia ogólne, kolejne kroki całości. Każdy z etapów jest istotny dla poprawnej realizacji projektu.

Etapy realizacji projektu

Koncepcja wstępna:

Segregacją mogą być objęte wszystkie rodzaje odpadów segregowanych do tej pory w Gdańsku (papier, szkło, plastik, aluminium). Dodatkowo zostanie rozważona możliwość segregacji różnych frakcji papieru (po konsultacji z odbiorcami papieru i stwierdzeniu sensowności tego działania) oraz odpadów niebezpiecznych. Wstępnie nie stwierdzono możliwości segregacji odpadów organicznych ze względu na brak tego typu segregacji w Gdańsku. ( W chwili obecnej w niektórych dzielnicach Gdańska zbierane są odpady organiczne, jednakże na obecnym etapie wdrażania systemu i przy obecnych funduszach, PG nie zostanie tą zbiórką objęta).

Istnieje kilka wariantów obszarowych, zakresowych i obsługi funkcjonowania. Z tego względu wyodrębniono 3 różne koncepcje segregacji odpadów.

Opcje obszarowe wdrożenia systemu:

1. Gmach Główny Politechniki Gdańskiej
2. Pozostałe budynki PG.
3. Wszystkie budynki PG jednocześnie.
4. Domy Studenckie PG.
5. Wszystkie budynki łącznie z DS.

Opcje zakresu segregacji:

1. Papier
2. Papier z drukarek atramentowych
3. Papier z drukarek laserowych
4. Pozostały papier
5. Plastik
6. Szkło
7. Aluminium
8. Odpady niebezpieczne (baterie, odpady chemiczne)
9. Odpady organiczne

Warianty organizacji działania systemu:

1. Wyłącznie pojemniki 'zbiorcze' na zewnątrz budynków. Osoby segregujące samodzielnie wynoszą odpady na zewnątrz budynków.
   

   Zalety / Szanse	Wady / Bariery
   Najniższy koszt Przypuszczalnie największa czystość odpadów (wyrzucają tylko najbardziej zainteresowani) Łatwa organizacja systemu Mały opór władz/ pracowników przed wprowadzeniem	Mała skala zaangażowania Mała promocja

2. Pojemniki zbiorcze na zewnątrz budynków oraz dodatkowo zestawy pojemników średniej wielkości ustawionych (w kilku miejscach) na każdym piętrze budynków. Pojemniki z pięter są opróżniane przez pracowników PG.
   

   Zalety / Szanse	Wady / Bariery
   Średni koszt Duża promocja i dotarcie do odbiorców	Mała skala zaangażowania Duże zanieczyszczenie odpadów Trudności ze strony BHP i ppoż

3. Jak wariant 2 oraz dodatkowo pojemniki w każdym pomieszczeniu. Pojemniki z pokoi/ pomieszczeń są opróżniane przez pracowników PG.

   Zalety / Szanse	Wady / Bariery
   Dotarcie do wszystkich odbiorców Największy odzysk surowców	Najwyższy koszt wdrożenia Bardzo duże zaangażowanie i trudność organizacyjna Największy opór Zbyt małe powierzchnie pomieszczeń do instalacji pojemników

Możliwe bariery dla wdrożenia projektu:

1. Opór władz uczelni (bariera psychologiczna, ekonomiczna, organizacyjna).
2. Opór i niechęć kadry sprzątającej/ pracowników wynoszących odpady (zwiększenie pracy).
3. Przepisy p.poż i BHP.
4. Brak pewnego koordynatora projektu od początku do końca.
5. Brak zapewnionych środków finansowych.

Możliwości uzyskania wsparcia finansowego dla realizacji projektu.

• Parlament Studentów
• Urząd Miejski
• Politechnika Gdańska

Przy założeniu projektu 'dużego' sponsorem może być Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska. Taki projekt powinien być realizowany etapami, np.:

1 etap. Segregacja odpadów w Gmachu Głównym.
2 etap. Segregacja w innych gmachach (wybranych lub wszystkich pozostałych).
3 etap. Segregacja w akademikach.

Finanse na kolejny etap przekazywane są po wdrożeniu pierwszego etapu i rozliczeniu go.

Podsumowanie.

Przygotowanie projektu segregacji odpadów w tak dużym obiekcie jak Politechnika Gdańska jest przedsięwzięciem dość trudnym i wymagającym wzięcia pod uwagę wielu aspektów i możliwości jego realizacji.

Analizując możliwości jego wdrożenia można wyodrębnić wiele ścieżek jego realizacji. Wybranie jednej z nich wymaga analizy wszystkich czynników zewnętrznych, dostępności zasobów niezbędnych do realizacji projektu oraz uwzględnienia trudności czy barier uniemożliwiających jego realizację.